تاثیر مدیریت استرس در بیماران مبتلا به MS

توسط محققان دانشگاهی تأكید شد

مین فود: یافته های یك پژوهش انجام شده توسط متخصصان داخلی نشان داده است كه آموزش ˮمدیریت استرسˮ با استفاده از روش شناختی رفتاری می تواند قدرت تحمل و تاب آوری بیماران مبتلابه MS را به طرز قابل توجهی افزایش دهد.

به گزارش مین فود به نقل از ایسنا، بیماری مالتیپـل اســكلروزیس یا به اختصار MS، یكی از مهم ترین بیماری های سیستم عصبی مركزی و از شایع ترین بیماری های نورولوژیك در انسان است كه می تواند به بروز ناتوانی در افراد منجر شود. این بیماری، بیشتر در بزرگسالان بین ۱۵ تا ۵۰ سال بروز می كند و البته نسبت ابتلای زنان در مقایسه با مردان ۲ تا ۳ برابر بیشتر است. بنا بر آمار و اطلاعات موجود، حدود دو و نیم میلیون نفر در دنیا و پنجاه هزار نفر در ایران به MS مبتلا هستند. سیر این بیماری در زنان شایع تر است.
به اعتقاد متخصصان، ارتباطی قوی بین استرس و عود بیماری MS وجود دارد و بیشتر بیماران، تشدید علایم بیماری در زمان استرس را گزارش می كنند. درواقع، در طول زمان استرس، انرژی بیشتری برای فكر كردن و حل مشكلات زندگی روزانه لازم است و این تحلیل انرژی، موجب خستگی و اختلال در عملكرد روزانه بیماران می شود.
تشدید بیماری فوق غیرقابل پیش بینی است و در ۸۵ تا ۹۰ درصد موارد دوره های تشدید علایم بیماری دیده می شود. یكی از ابعاد مهم روان شناختی در بیماران MS كه تحت تأثیر بیماری و استرس های ناشی از ادراك بیماری است، میزان تاب آوری این بیماران است.
مطالعات نشان می دهند كه تاب آوری بیماران MS نه تنها از افراد سالم، بلكه از مبتلایان به دیگر بیماری های مزمن نیز كمتر است.
در رابطه با این موضوع، پژوهشگرانی از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران و دانشگاه خوارزمی مطالعه ای را انجام داده اند كه در آن، اثربخشی آموزش مدیریت استرس به شیوۀ شناختی رفتاری بر افزایش تاب آوری در زنان مبتلابه مولتیپل اسكلروزیس یا MS مورد بررسی واقع شده است.
در این پژوهش نیمه تجربی، ۱۲۰ نفر از بیماران زن مبتلابه بیماری فوق كه عضو انجمن MS شهر تهران بودند، مشاركت داشته اند. این افراد در مرحله اول پژوهش، به سؤالات یك پرسش نامه تخصصی پاسخ دادند و سپس، پژوهشگران برمبنای تجزیه وتحلیل پاسخ ها، ۳۰ نفر از بیمارانی را كه در مقیاس تاب آوری، نمره كمتر از ۵۰ داشتند، بعنوان نمونه پژوهش انتخاب كردند. این افراد، در دو گروه، شامل یك گروه آزمایش و یك گروه كنترل قرار گرفتند و سپس برای گروه آزمایش، یك پروسه مداخله آموزشی مدیریت استرس به شیوه شناختی - رفتاری در ۸ جلسه یك ساعت و نیمه گروهی انجام شد. ولی بیماران گروه كنترل، هیچ گونه مداخله ای دریافت نكردند.
نتایج بررسی های پژوهش فوق نشان داد كه درمان مدیریت استرس به شیوه شناختی - رفتاری در افزایش میزان تاب آوری بیماران مبتلابه MS بطور ویژه ای مؤثر است.
در این خصوص، كیانوش زهراكار، دانشیار گروه مشاوره دانشكده روان شناسی دانشگاه خوارزمی و همكارانش در این تحقیق می گویند: «با توجه به این كه بین تاب آوری ضعیف، افزایش استرس و فعال سازی بیماری MS رابطه ای قوی وجود دارد، بنظر می رسد افزایش تاب آوری در این بیماری از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. مداخله بكار رفته در این پژوهش به افراد مبتلابه MS كمك می نماید كه در ابتدا، موقعیت های استرس زا را شناسایی كنند و سپس آنها را با راهبردهای مؤثر مقابله با این موقعیت ها مجهز می سازد و با ارتقای مؤلفه های تاب آوری كه شامل كنترل در شرایط تهدیدآمیز، تعهد و به چالش كشیدن مشكلات است، سبب افزایش تاب آوری می شود. بدین سان روش فوق می تواند بعنوان مداخله ای سودمند برای افزایش تاب آوری كاربرد داشته باشد و درنهایت سبب ارتقای بهداشت روان و سلامت زنان مبتلابه MS شود و در مراكز آموزشی و بهداشتی مفید واقع شود».
این پژوهشگران می افزایند: «در این درمان چون بین حمایت اجتماعی با تاب آوری و تاب آوری با سلامت روان همبستگی قابل توجهی وجود دارد، با تقویت روابط اجتماعی و بازیابی عوامل حمایت اجتماعی، تاب آوری زنان افزایش می یابد. همین طور با تاكید بر مؤلفه های شناختی ازجمله نگرش ها و افكار منفی، بر جایگزین كردن ارزیابی های شناختی غیر واقع گرایانه با ارزیابی های واقع گرایانه تمركز ویژه ای می شود. این رویكرد می تواند به رهاسازی افراد از افكار ناخواسته، عادت ها و الگوهای رفتاری ناسالم كمك نماید. به این جهت بیمار به توانایی های خود پی می برد و تاب آوری او با تعویض نقش در زندگی افزایش می یابد».
بر این اساس، فرد با افزایش مهارت های شناختی - رفتاری حس قوی تری از كنترل را در خود به وجود می آورد. این حس افراد را متقاعد می كند موقعیت های غیرقابل كنترل را در اختیار خود درآورند. در واقع، این مداخله با تمركز بر مؤلفه های تعهد، كنترل و مبارزه جویی موجب افزایش سرسختی و درنتیجه ارتقای تاب آوری می شود.
یافته های فوق در فصل نامه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران انتشار یافته اند. این نشریه متعلق به انجمن علمی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت ایران است.




منبع: مین فود