آیا بختک در خواب واقعیت دارد؟

به گزارش مین فود، فارس نوشت: برخی هنگام خواب یا زمان برخاستن احساس می کنند توانایی بلند شدن ندارند و جسم سنگینی دست و پای آنها را گرفته است؛ در اصطلاح عامه به این حالت بختک گفته می شود اما از نظر علمی این حالت را فلج خواب می گویند.

هنگام به خواب رفتن، یا زمانی که از خواب بیدار می شوید، ممکنست حالتی را بصورت موقت تجربه کنید که هوشیار هستید اما در حرکت کردن ‏ناتوان باشید. به این حالت «فلج خواب» یا به اصطلاح عامیانه بختک می گویند که غالباً در هنگام گذار بین خواب و بیداری رخ می دهد و در ضمن این حالت ها قادر نیستید حرکت یا صحبت کنید. از مشخصات بارز این اختلال، از دست دادن کنترل روی ماهیچه ها و عدم توانایی در حرکت دادن آنها است

حدود ۷۵ درصد از افراد همراه با چنین حالتی توهمات دیداری یا شنیداری هم تجربه می کنند که می تواند به شکل احساس حضور فرد دیگری در اتاق، احساس سنگینی یا فشار روی قفسه سینه یا پرواز و خروج از بدن تجربه شود.

فلج خواب که آنرا با عنوان بختک هم می شناسیم، می تواند بین چند ثانیه تا ۲۰ دقیقه بطول بیانجامد، اما به طور متوسط پس از ۶ تا ۷ دقیقه بطور خود به خود از بین می رود.

فلج خواب بطور معمول چه زمانی رخ می دهد؟

فلج خواب ممکنست هنگام به خواب رفتن رخ دهد که آنرا فلج پیش خواب یا پیش از خواب می نامند و یا هنگام بیدار شدن اتفاق بیفتد و آنرا فلج پس خواب می گویند.

فلج پیش خواب

وقتی می خوابید بدن کم کم شل می شود. بطور معمول میزان هوشیاری به مرور کمتر می شود و بدین سبب متوجه تغییر نمی شوید؛ اما اگر در حین به خواب رفتن هوشیار باشید، ممکنست متوجه شوید که نمی توانید حرکت یا صحبت کنید.

فلج پس خواب

در طول خواب بدن به نوبت بین مرحله خواب REM (حرکت سریع چشم) و NREM (حرکت غیر سریع چشم) تغییر می کند.

یک چرخه خواب REM و NREM حدود ۹۰ دقیقه طول می کشد. مرحله NREM ابتدا اتفاق می افتد و حدود ۷۵ درصد از خواب را تشکیل می دهد. در مرحله REM چشمان شما به سرعت حرکت می کنند و شما در این مرحله خواب می بینید. عضله ها از حرکت باز می ایستند و بدن هم چنان ریلکس باقی می ماند تا مانع از حرکت، خصوصاً در زمان خواب دیدن شود.

در این بازه هوشیاری کم است و از این ناتوانی آگاهی ندارید؛ اما اگر پیش از پایان چرخه REM هوشیار شوید، ممکنست متوجه شوید که نمی توانید حرکت یا صحبت کنید.

چه کسی گرفتار فلج خواب می شود؟

از لحاظ تعداد این احتمال وجود دارد که تا چهار نفر از هر ۱۰ نفر فلج خواب را تجربه کرده باشند.

این وضعیت شایع اغلب برای نخستین بار در سالهای نوجوانی مشاهده می شود، اما زنان و مردان در هر سنی ممکنست به آن مبتلا شوند.

فلج خواب می تواند بصورت یک اختلال ارثی در خانواده ها وجود داشته باشد.

عوامل دیگری که ممکنست با فلج خواب مرتبط باشند عبارتند از:

کمبود خواب

تغییر برنامه خواب

شرایط روحی، مانند استرس یا اختلال دو قطبی

خوابیدن به پشت

سایر مشکلات خواب مانند نارکولپسی یا انقباض شب هنگام ماهیچه های پا

استفاده از برخی داروها، مانند داروهای اختلال کم توجهی- بیش فعالی؛

سوء مصرف مواد.

برای فلج خواب چه کنیم؟

اگر گاهی گرفتار فلج خواب می شوید، می توانید با رعایت بهداشت خواب تا حدی آنرا کنترل کنید.

برای مثال:

مطمئن شوید که به مقدار کافی می خوابید.

کاری کنید که از استرس شما خصوصاً پیش از خواب کاسته شود.

اگر به پشت می خوابید، اهتمام کنید موقعیت خودرا عوض کنید و به حالت دیگری بخوابید.

اگر بطور مرتب فلج خواب مانع از خواب راحت شما می شود، حتما به پزشک مراجعه کنید.

علیرضا یار احمدی، متخصص طب خواب در گفت و گو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، بیان داشت: اختلالی که موجب شود فرد به خاطر موادمخدر و روانگردان ها بیدار شود و حرکاتی از خود نشان دهد که می تواند مخل خواب شود. بطورمثال اختلال پاراسمنیا که یکی از اختلالات شش گانه خواب است، خواب گردی، اختلال کابوس و وحشت خواب که قسمتی از مغز در اختلال پاراسومنیا بیدار می شود و بخش خواب است؛ همان اختلالی است که مردم با عنوان «بختک خواب» می شناسند و ما به آن فلج خواب می گوییم.

وی افزود: از همه مهمتر که ممکنست ۳۰ درصد جوامع گرفتار آن باشند اختلال «آپنه خواب» یا همان خروپف است؛ بطوریکه فرد می خوابد اما به خاطر تنگی مجاری تنفسی اش، خروپف می کند و اکسیژن خونش پایین می آید و مغز، آن فرد را بیدار می کند و تا بامداد آن فرد از خواب راحت محروم است.

این متخصصص طب خواب اشاره کرد: این افراد باید مشکلات خود مانند پای بیقرار، آپنه خواب و موارد دیگر را درمان کنند. استرس هایی که هر روز ما با خودمان به رختخواب می بریم همگی می توانند مخل خواب باشند.

یار احمدی اشاره کرد: پیام بنده این است که بجای این که بی خوابی یا تلقی خودتان از خواب را سریعاً با دارو رفع کنید این کار را نکنید، بلکه به یک فوق تخصص خواب مراجعه نموده و اهتمام کنید ریشه یابی علمی صورت گیرد و آن برطرف و ریشه آن حل شود نه این که به اصطلاح از چاله درآمده و به چاه اعتیاد به داروهای خواب آور گرفتار شوید.
بیشتر بخوانید: این علایم یعنی به زوال عقل گرفتار شده اید
۲۳۳۲۳۶