گاهی فك میكینیم اگر تنها میوه بخوریم لاغر میشیم اما نه ….یكی از انواع رژیم ها، استفاده دائمی و بیش از حد از میوه ها، به عنوان جایگزین سایر گروه های موجود در هرم غذایی می باشد. سوالی كه پیش می آید این است كه آیا مصرف مداوم و بی رویه میوه ها و آب میوه های طبیعی میتواند منجر به كاهش وزن دلخواه و بدون عارضه در افراد شود؟
میوهها مواد غذائی مغذی هستند كه سرشار از ویتامینها، مواد معدنی، فیبرها و حاوی چربی كم و كالری پائین میباشند، اما بدن ما تنها قادر به جذب مونوساكاریدها (گلوكز، گالاكتوز و یا فركتوز) یعنی تنها واحدهای تشكیل دهنده قندها و نشاستهها می باشد، قند میوه ها از یك مولكول ساكارز ( دو مولكول گلوكز و فروكتوز ) تشكیل شده است،
البته میزان گلوكز و فروكتوز موجود در میوهها متغیر است. قندهای مازاد در بدن تبدیل به چربی می شوند، بطوریكه این موضوع به یك نگرانی عمده تبدیل شده است. برای مثال شما نمیتوانید صرفا جهت سلامتی روزی ۴ یا ۵ واحد میوه مثل پرتقال دریافت كنید و بدون در نظر گرفتن سایر فاكتورها انتظار كاهش وزن مورد نظر را داشته باشید.
بدن ما به سه طریق از گلوكز استفاده میكند:
۱٫به عنوان منبع انرژی بدن
۲٫ذخیره بصورت گلیكوژن در عضلات و كبد
۳٫ گلوكز مازاد به وسیله كبد به چربی تبدیل شده و بهصورت چربی در نواحی مختلف بدن ذخیره میشود، البته اگر نیاز باشد همین چربی ها دوباره بهعنوان سوخت، مورد مصرف قرار خواهند گرفت، (ولی چربی نمیتواند دوباره به گلوكز تبدیل شود.)
از آنجایی كه كبد مسئولیت ذخیره و تأمین انرژی برای كل بدن را دارد، زمانیكه ذخایر كبد تكمیل شد، یك آنزیم محدودساز در متابولیسم گلوكز، به بدن سیگنال میفرستد كه تمام ذخایر تكمیل شده است، آن موقع است كه بدن سراغ روش سوم استفاده از گلوكز اضافی میرود و شروع به تبدیل آن به چربی مینماید و آن را به صورت بافتهای چربی در سرتاسر بدن ذخیره مینماید.
زمانیكه فروكتوز (قند میوه) وارد كبد میشود و ذخایر گلیكوژن هم از قبل تكمیل باشد، بدن مجبور است آن را به داخل جریان خون ارسال كند تا به صورت بافتهای چربی ذخیره نماید، در واقع گلوكز به پانكراس اثر كرده و باعث تحریك تولید انسولین میشود و می تواند به صورت گلیكوژن كبد و عضلات ذخیره شود، درحالیكه فروكتوز موجود در كبد معمولا به تری گلیسرید تبدیل شده و در نتیجه به شكل چربی ذخیره میشود و به همین دلیل، باعث افزایش سطح انسولین نمیشود.
از آنجایی كه فروكتوز از جمله قندهایی است كه حاوی اثرات مخرب بر وزن بدن، چربی های خون، قندخون، فشارخون، اسید اوریك و شاخص های بیماری كبد چرب غیر الكلی می باشد، بنابراین، این چربی تولید شده می تواند در وقوع بسیاری از بیماری های مخاطره انگیز اثر داشته باشد، هرچند كه ارتباط میان مصرف فروكتوز و وقوع بیماری قلبی را تایید نمی كنند،
اما سطح بالاتری از مطالعات نشان می دهد كه مصرف قند فروكتوز در هر دو فرم جامد یا مایع، هنگامی بر بیماری قلبی اثرات مضر دارند، كه با رژیم غذایی با كالری اضافی همراه باشد.اگرمقدار یكسانی فروكتوز با دیگر منابع كربوهیدراتی جایگزین شود،كالری اضافی قابل توجهی به فرد می رساند، همچنین میوهها تنها باعث دوباره پُر شدن ذخایر گلیكوژنی كبد و وقوع بیماری هایی چون چاقی، بیماری های قلبی و… میشوند.
چاقی مصرف بیش از حد خوراكیها و میوههای خیلی شیرین كه قند ساده دارند، قندخون را خیلی سریع بالا میبرد و از آنجا كه قند زیاد در خون، سم محسوب میشود، بدن عكسالعمل نشان میدهد و مقدار زیادی انسولین ترشح میكند. افزایش انسولین هم باعث خواهد شد در مدت كوتاهی قندخون افت كند و میزان گرسنگی در زمان مشخص،بیشتر شود. این روند، افزایش كلی دریافت خوراك را در پی دارد، بنابراین بصورت غیرمستقیم هم، باعث افزایش وزن و چاقی میشود.
بهتر است برای بهره مندی از خواص و عناصر میوه ها، آن ها را به میزان ضروری و مورد نیاز در برنامه غذایی خود قرار دهید و جایگزین سایر كربوهیدرات ها نكنید، زیرا ارزش مصرف میوهها در كاهش وزن زمانی مشخص می شود، كه بدن با یك برنامه متعادل مواجه باشد و سایر فاكتورها از جمله ورزش، كنترل استرس و… رعایت شده باشد. بنابراین، بهتر است كه بیشتر از كربوهیدراتهای پیچیده، به منظور دوباره پُر كردن ذخایر گلیكوژن عضلانی استفاده كنید.